Stekkerzonnepanelen: de voor- en nadelen, en waarop moet je letten?

Stekkerzonnepanelen – ook wel bekend als plug & play zonnepanelen, balkonpanelen of mini-zonnepanelen – zijn compacte zonnepanelen die je eenvoudig zelf kunt aansluiten. In plaats van een ingewikkelde installatie op het dak, volstaat het om deze panelen via een stekker op een gewoon stopcontact aan te sluiten. Zo wek je gemakkelijk je eigen stroom op en kun je energie besparen zonder vergunning of dure ingrepen. In deze blogpost vertellen we je wat stekkerzonnepanelen precies zijn, welke voordelen en nadelen ze hebben, waar je op moet letten bij aankoop en installatie, en welk rendement je mag verwachten.

Wat zijn stekkerzonnepanelen?

Stekkerzonnepanelen zijn kleine zonnepaneelsets met een geïntegreerde omvormer die je direct in het stopcontact plugt – letterlijk plug & play zonnepanelen. In tegenstelling tot een klassieke PV-installatie op het dak (met meerdere panelen, omvormer en aansluiting op de zekeringskast) werken deze mini-zonnepanelen als een huishoudelijk toestel. Je zet ze neer op je balkon, terras, gevel of in de tuin, steekt de stekker in en ze beginnen stroom te leveren aan je woning.

Omdat stekkerpanelen vrijstaand en verplaatsbaar zijn, worden ze niet gezien als vast onderdeel van de woning. Dat betekent dat je meestal geen speciale vergunning nodig hebt om ze te plaatsen, en dat er geen professionele installateur aan te pas hoeft te komen. Sinds april 2025 zijn deze plug-in panelen officieel toegelaten in Vlaanderen, wat ze erg interessant maakt voor bijvoorbeeld huurders en appartementen zonder eigen dak. Zelfs wie in een appartement woont kan zo’n balkonpaneel gebruiken (al is het slim om dit even af te stemmen met de huisbaas of VME). Kortom, stekkerzonnepanelen vormen een laagdrempelige manier om zelf groene stroom op te wekken.

Wat zijn de voordelen van stekkerzonnepanelen?

Stekkerzonnepanelen kennen heel wat voordelen die bijdragen aan hun groeiende populariteit. We zetten de voornaamste pluspunten op een rij:

• Eenvoudige installatie: Het grootste voordeel is de makkelijke installatie. Je hebt geen elektricien of ingewikkelde montage nodig – gewoon plaatsen en inpluggen. Binnen enkele minuten wekt het paneel energie op.

  
  

• Lage instapprijs: In vergelijking met een volwaardig zonnepanelen-systeem zijn de kosten veel lager. Voor enkele honderden euro’s heb je al een set. Die lage instapdrempel maakt duurzame energieopwekking toegankelijk voor bijna iedereen.

  
  

• Flexibiliteit en mobiliteit: Stekkerzonnepanelen zijn verplaatsbaar. Verhuis je of wil je het paneel later op een andere plek gebruiken? Dan neem je het eenvoudig mee. Dit is ideaal voor huurders of wie op korte termijn geen grote investering wil vastleggen.

  
  

• Directe besparing op energiefactuur: De opgewekte stroom wordt meteen in je huis verbruikt, waardoor je direct minder elektriciteit van het net hoeft af te nemen. Je ziet dus meteen een daling op je energierekening.

  
  

• Geen vergunning of keuring nodig: In Vlaanderen vallen deze mini-systemen onder “gebruikelijke technische installaties”. Je hebt geen omgevingsvergunning nodig om ze te plaatsen (behalve bij beschermd erfgoed) en – anders dan bij klassieke zonnepanelen – is een aparte AREI-keuring van de installatie niet verplicht. Minder administratie dus, energie besparen zonder vergunning en zonder gedoe.

  
  

• Duurzaam en uitbreidbaar: Je draagt bij aan een groene toekomst. Bovendien kun je klein beginnen en later eventueel uitbreiden. Heb je bijvoorbeeld eerst één balkonpaneel, dan kan je er later een tweede bij zetten (zolang je binnen de technische limieten blijft).

  
  

Wat zijn de nadelen of beperkingen?

Natuurlijk zijn er niet alleen voordelen; stekkerzonnepanelen hebben ook hun beperkingen en aandachtspunten. Enkele nadelen om rekening mee te houden:

• Beperkte capaciteit: Een stekkerzonnepaneel-set bestaat vaak uit maar één of twee panelen. Het vermogen is beperkt (typisch tot maximaal 600–800 Watt). Dit betekent dat de opbrengst maar een fractie is van een volwaardige zonnepaneleninstallatie. Je kunt er bijvoorbeeld een koelkast en laptop van stroom voorzien, maar uiteraard niet je hele huishouden. Je bespaart dus wel stroom, maar vervangt niet je volledige energiebehoefte.

  
  

• Geen of beperkte teruglevering: Stekkerpanelen zijn in de eerste plaats bedoeld om onmiddellijk zelf verbruikte stroom te leveren. Heb je een digitale meter, dan wordt eventuele overtollige stroom gewoon aan het net teruggeleverd, maar de vergoeding daarvoor is gering. Met een klassieke (analoge) meter mag je zo’n paneel eigenlijk niet ongecontroleerd gebruiken – je moet het dan eerst aanmelden (de netbeheerder plaatst dan een digitale meter). In sommige gevallen gaat overtollige energie verloren of krijg je er geen vergoeding voor. Reken er dus niet op dat je geld gaat verdienen aan teruggeleverde stroom; het voordeel zit vooral in je directe eigen verbruik.

  
  

• Plaatsing niet overal evident: Hoewel er geen formele bouwvergunning nodig is, kun je niet op elke plek zomaar een paneel neerzetten. In een appartementencomplex kan de vereniging van mede-eigenaars regels hebben over wat er aan de buitengevel of op balkons verschijnt. Ook mag je op beschermde monumenten niet zonder toestemming panelen plaatsen. Daarnaast moet de locatie technisch geschikt zijn: je hebt een plek nodig met voldoende zon (liefst zuidgericht) en ruimte om het paneel veilig te bevestigen.

  
  

• Gevoelig voor oriëntatie en schaduw: De opbrengst van een mini-paneel hangt sterk af van hoe en waar je het plaatst. Ideaal is een zuidelijke oriëntatie en een goede hellingshoek. Staat het paneel in de schaduw, niet op de zonkant of plat op de grond, dan daalt het rendement drastisch. Je moet dus goed letten op oriëntatie en mogelijke schaduwval van bomen of gebouwen.

  
  

• Kwetsbaar bij slecht weer: Stekkerzonnepanelen staan vaak los of met lichte bevestiging (bijvoorbeeld op een balkonreling of in de tuin op een standaard). Bij stevige windstoten of storm bestaat het risico dat een niet goed vastgemaakt paneel omwaait of schade oploopt. Zorg dus voor een solide bevestiging zodat je paneel tegen weer en wind bestand is.

  
  

• Belasting van je stroomkring: Ook al is er geen aparte keuring nodig, je moet wel een veilige elektrische situatie hebben. In oudere woningen met verouderde elektrische installaties kan de extra stroominjectie via het stopcontact een bestaande stroomkring belasten. Dit kan leiden tot uitgeslagen zekeringen of in extreme gevallen oververhitting. Laat je huisinstallatie dus zeker in orde zijn en gebruik bij voorkeur een aparte groep/zekering voor het paneel.

Waarop letten bij de aankoop en installatie?

Ben je van plan om een plug & play zonnepaneel in huis te halen? Let dan op de volgende zaken voor een veilige en optimale installatie:

• Gehomologeerd toestel: Koop een stekkerzonnepaneel dat voldoet aan de normen. Controleer of de set op de lijst van goedgekeurde (gehomologeerde) toestellen staat (in België gebeurt dit via Synergrid). Zo ben je zeker dat de omvormer veilig is en aan de neteisen voldoet.

  
  

• Omvormervermogen onder 800 W: Kies een systeem met een omvormer van maximaal 800 Watt. Dit is niet alleen om technische redenen (een gewoon stopcontact kan zo’n vermogen veilig aan), maar ook omdat in Vlaanderen tot 800 W gezien wordt als kleine installatie waarvoor geen meldingsplicht geldt (tenzij je een analoge meter hebt, zie verder). Boven die grens moet je installatie altijd aangemeld worden en gelden strengere regels, vergelijkbaar met een klassieke zonnepaneelinstallatie.

  
  

• Meter en aanmelding: Heb je een digitale meter, dan is een set tot 800 W plug-and-play echt zo simpel als het woord zegt – de digitale meter zal teruglevering automatisch registreren en je hoeft niets te doen. Met een analoge meter moet je de installatie binnen 30 dagen aanmelden bij je netbeheerder (Fluvius in Vlaanderen) zodat deze een digitale meter kan plaatsen. In Brussel en Wallonië is aanmelden in alle gevallen verplicht. Informeer dus bij je netbeheerder naar de actuele regels wanneer je een stekkerzonnepaneel installeert.

  
  

• Gebruik een vast stopcontact: Plug de omvormerstekker rechtstreeks in een vast wandstopcontact en niet in een stekkerdoos of verlengsnoer. Meerdere toestellen op één stekkerdoos kunnen die belasten en leiden tot oververhitting – zeker bij langdurige stroomdoorvoer zoals bij zonnepanelen. Gebruik ook bij voorkeur een stopcontact op een aparte elektrische kring die niet overvol hangt met zware verbruikers.

  
  

• Goede plaatsing en bevestiging: Bepaal vooraf waar je het paneel gaat plaatsen: op een balkon, tegen de gevel, in de tuin op een frame, tegen een balustrade, etc. Zorg voor een locatie met zoveel mogelijk zon (liefst gericht op het zuiden of zuid-westen) en minimaliseer schaduw (let op schaduw van omliggende gebouwen, bomen, zelfs balustrades). Bevestig het paneel stevig met de meegeleverde beugels of constructie, zodat het niet kan bewegen of vallen bij wind. Denk ook aan diefstalbeveiliging als het paneel gemakkelijk toegankelijk is.

  
  

• Veiligheid eerst: Hoewel geen officiële keuringsplicht, is het verstandig om je elektrische installatie in huis te laten keuren of controleren als dat al lang niet is gebeurd. Zo weet je zeker dat de stopcontacten en bedrading de extra teruglevering veilig aankunnen. Controleer ook regelmatig de stekker, kabels en het paneel op beschadigingen. Bij twijfel of schade: haal de stekker uit het stopcontact en laat het nakijken of vervangen.

  
  

Hoeveel energie wekt een stekkerzonnepaneel op?

Een logische vraag is hoeveel stroom zo’n mini-paneel nu eigenlijk produceert en hoeveel je ermee bespaart. Dit hangt natuurlijk af van de omstandigheden (oriëntatie, weer, enz.), maar we kunnen een idee geven van het rendement:

• Opbrengst per jaar: Een standaard stekkerzonnepaneel van ongeveer 300–400 Wp (Watt piek) kan in Vlaanderen ongeveer 250 à 350 kWh per jaar opwekken in goede omstandigheden. Ter vergelijking: twee panelen (samen ~800 Wp) kunnen rond de 600 à 700 kWh per jaar opleveren. Dit is voldoende om bijvoorbeeld zo’n 10–15% van een gemiddeld jaarlijks stroomverbruik van een huishouden te dekken.

  
  

• Invloed van seizoen: Hou er rekening mee dat de productie seizoensgebonden is. In de zomer op zonnige dagen levert het paneel volop stroom (je ziet dan misschien 200–300 W momentaan terugleveren bij piekzon), maar ’s winters of bij bewolking is de opbrengst veel lager. Op korte, donkere winterdagen wekt één mini-paneel slechts een paar honderd Wh per dag op – net genoeg voor wat verlichting of het opladen van een laptop. In de zomer kan diezelfde set op een dag wel enkele kilowatturen produceren en bijvoorbeeld je koelkast, tv en andere kleine toestellen van gratis zonne-energie voorzien.

  
  

• Besparing in euro’s: De financiële besparing hangt af van hoeveel van die opgewekte stroom je zelf meteen verbruikt en van je elektriciteitsprijs. Stel, twee stekkerzonnepanelen leveren zo’n 700 kWh per jaar op en je betaalt €0,30 per kWh aan stroom; dan bespaar je ongeveer €210 per jaar op je energiefactuur. Hoe hoger de stroomprijs, hoe meer je bespaart. En gebruik je de stroom direct (overdag apparaten laten draaien), dan haal je het maximale voordeel uit je eigen productie. In de praktijk zal een stekkerset zichzelf vaak in enkele jaren terugverdienen. Veel hangt wel af van je gebruikspatroon en de omstandigheden van het paneel (plaatsing, oriëntatie).

  
  

Hebben stekkerzonnepanelen invloed op het EPC-label?

Een belangrijk punt voor wie hoopt zijn officiële energielabel van de woning te verbeteren: stekkerzonnepanelen tellen níet mee in de EPB- of EPC-berekeningen. Omdat deze plug & play panelen los staan van het gebouw en eenvoudig verplaatsbaar zijn, beschouwt men ze niet als een vast onderdeel van de woning. Bij het opmaken van een EPC-attest of een EPB-aangifte mogen ze dus niet ingevoerd worden als hernieuwbare energiebron. Dit betekent dat, hoewel je energierekening daalt, je EPC-score of EPC-label ongewijzigd blijft door het gebruik van stekkerzonnepanelen. Ze verbeteren het energielabel van je huis niet op papier.

Wil je het EPC-label van je woning echt opkrikken, dan zul je moeten kijken naar permanente maatregelen zoals dak- of muurisolatie, hoogrendementsbeglazing, een vaste PV-installatie op het dak, zuinigere verwarmingssystemen, enzovoort. Stekkerzonnepanelen zijn vooral een mooie manier om je directe verbruik en energiekosten te verlagen, maar vormen geen officiële energieprestatieverbetering voor de woning zelf.

Stekkerzonnepanelen vs Klassieke Zonnepanelen

Aspect	Stekkerzonnepanelen	Klassieke zonnepanelen
Installatie	Plug & play, zelf te doen	Professionele plaatsing nodig
Kostprijs	Laag (vanaf enkele honderden euro)	Hoog (meestal enkele duizenden euro)
Opbrengst	Beperkt (~300–700 kWh/jaar)	Hoog (meerdere 1.000 kWh/jaar)
Vergunning/keuring	Geen AREI-keuring of bouwvergunning nodig	AREI-keuring verplicht, melding bij Fluvius
EPC/EPB invloed	Geen invloed op EPC-score	Draagt bij aan beter EPC-label
Terugverdientijd	Kort (gemiddeld 3–5 jaar)	Gemiddeld 6–9 jaar
Verhuisbaar	Ja, eenvoudig los te koppelen	Neen, vast gemonteerd op het dak
Teruglevering stroom	Beperkt, vooral eigen verbruik	Volledige teruglevering mogelijk

Conclusie

Stekkerzonnepanelen bieden een interessante, laagdrempelige oplossing voor wie eenvoudig wil starten met zonne-energie. Dankzij de plug & play installatie, beperkte kosten en afwezigheid van vergunning of keuringsverplichtingen, zijn ze ideaal om te experimenteren met hernieuwbare energie en meteen te besparen op je verbruik. Houd wel rekening met de beperkingen: de besparing is reëel maar niet enorm, en op je EPC-label hebben ze geen effect. Plaats ze doordacht op een zonnige plek en volg de veiligheidsrichtlijnen voor een optimaal resultaat.

Heeft u renovatieplannen of wilt u het EPC-label van uw woning verder verbeteren? Ons team van energie-experts helpt u graag op weg – neem vrijblijvend contact met ons op voor advies of een offerte op maat. We denken graag met u mee om uw woning energiezuiniger en futureproof te maken!